مفهوم آزادی بیان و مفاهیم مشابه

«بسم الله الرحمن الرحیم»

«مفهوم آزادی بیان و مفاهیم مشابه»

«آزادی بیان به عنوان مفهومی است که در معادل آن اندکی چالش وجود دارد. آزادی بیان به نظر بنده بایستی معادل Freedom of Expression در نظر گرفته شود. در حالی که در متون گوناگون آزادی بیان را Freedom of Speech ترجمه کرده‌اند. اما رابطه‌ی این دو معادل چیست؟

مفهوم دوم به معنای آزادی سخن گفتن و سخنرانی کردن است که مفهومی محدودتر از مفهوم نخست است. آزادی سخنرانی و آزادی سخن گفتن به معنای بیان شفاهی است. لیکن آزادی بیان مفهوم اعم از سخن گفتن است و  امروزه آزادی بیان را بایستی به هر گونه بیان اعم از نوشتاری و  گفتاری و حتی ایما و اشاره‌ اطلاق نماییم. آزادی بیان حتی ممکن است با نشان دادن یک سمبل محقق شود با نشان دادن یک لوگو و نقش یک لباس محقق شود. آزادی بیان بنابراین مفهومی عام تر است.

در میان سایر حقوق آزادی بیان با آزادی عقیده نیز رابطه دارد. آزادی عقیده به نظر مفهومی ناهمسنج است. یعنی چنانچه عقیده را امری درونی بدانیم دیگر برای آزادی نمی‌توان محدودیتی لحاظ نمود تا بتوان از مفهوم آزادی عقیده سخن گفت. به عبارت بهتر آزادی عقیده از طریق آزادی بیان است که بروز و ظهور خواهد داشت و به عرصه ی عمل می‌رسد در غیر این صورت اینکه دیگران آزاد هستند هر عفیده و اعتقاد داشته باشند امری بدیهی است. لیکن اگر این اعتقاد ابراز شود می‌تواند به عنوان آزادی بیان مورد مطالعه باشد.

آزادی همچنین با مفهوم آزادی پوشش نیز ارتباط می‌یابد. هر شخصی با پوشش خود در حقیقت بیان کننده و پیام آور چیزی است. مثلاً حجاب اسلامی بانوان در اسلام نوعی نماد و نوعی بیان مبنی بر اعتقاد بر الله و خدای متعال و اعتقاد به دین مبین اسلام است. بنابراین آزادی پوشش با آزادی بیان عمیقاً ارتباط پیدا می‌کنند.

آزادی رسانه و آزادی مطبوعات نیست از دیگر انواع آزادی است که با مفهوم آزادی بیان ارتباط پیدا می‌کند.  آزادی رسانه در حقیقت چنانچه مقصود مطبوعات و رسانه‌های مکتوب باشند نوع کتبی آزادی بیان محسوب می‌شوند. اما چنانچه آزادی رسانه منظور وجود رسانه‌های تصویری و تلویزیونی آزاد باشد این گونه‌ی آزادی نیز به طرز قابل توجهی با آزادی بیان ارتباط پیدا می‌کند.