فرجام برجام
«بسم الله الرحمن الرحیم»
«فرجام برجام؛ پیچ خطرناک مذاکرات هسته‌ای»
محمد مهاجری
«پس از روی کارآمدن دولت یازدهم، یکی از شعارها و برنامه‌های این دولت به ثمر رساندن مسئله‌ی مذاکرات هسته‌ای بود، این امر با اقدام رئیس‌جمهور مبنی بر واگذاری مسئولیت و پیگیری مذاکرات از طریق آقای ظریف وزیر امور خارجه‌ی این دولت آغاز گردید، مقام رهبری نیز با حمایت از تیم هسته‌ای، مذاکرات را مورد تأیید قرار دادندو البته شروط آن را هم بیان کردند که از آن جمله مذاکره‌ی برابر و بدون سیاسی‌کاری و مذاکره‌ای که حافظ عزت ملت ایران باشد.
لغو تحریم‌های غیرمنصفانه علیه جمهوری اسلامی ایران اصلی‌ترین خواسته‌ی طرف ایرانی بود و طرف غربی نیز واکاوی صلح‌آمیز بودن برنامه‌ی هسته‌ای ایران را علی‌رغم آن که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها آن را مورد تأیید قرار داده بود خواستار بود و به ابهاماتی اشاره می‌کرد که بایستی از طریق راستی‌آزمایی مورد واکاوی قرار می‌گرفتند.
تیم مذاکره کننده‌ی ایرانی طبق برنامه‌ی پیش‌بینی شده لغو تحریم‌ها را پیگیری کردند، 1+5 نیز صلح‌آمیز بودن برنامه‌ی هسته‌ای را بارها و بارها خواستار شد، مذاکرات هسته‌ای در نهایت مذاکرات به صورت جدی ادامه یافت و سپس در یک چهارچوب طرفین مذاکره‌کننده به برنامه‌ی جامع اقدام مشترک (برجام) یا توافق ژنو دست یافتند، علی‌رغم چالش‌های فراوان این توافق از جهت ماهیت حقوقی این برنامه، این برنامه تا کنون معتبر و به علاوه در فروردین ماه سال 1394 یا بیانیه‌ی لوزان تکمیل گردید، نتایج مذاکرات هسته‌ای در دولت یازدهم اعم از توافق ژنو و بیانیه‌ی لوزان از جهت ماهیت حقوقی محل تردید حقوقدانان و سیاستمداران ایرانی وطرف غربی واقع بوده از این جهت که چنانچه توافق ژنو را معاهده‌ی بین‌المللی تلقی نماییم بایستی مجلس شورای اسلامی این معاهده را تصویب نماید و به علاوه شورای نگهبان نیز این معاهده را از جهت عدم مغایرت با قانون اساسی و شرع تأیید نماید، همچنین این چالش در ارتباط با بیانیه‌ی لوزان البته در مرحله‌ای خفیف‌تر نیز وجود دارد، بیانیه‌ی لوزان بیشتر به بیانیه‌ی مطبوعاتی شباهت دارد اما به هرحال چنانچه حاوی تعهدات حقوقی برای طرفین مذاکره‌کننده باشد.
فارغ از عنوان یا اسم می‌تواند یک معاهده تلقی گردد، اکنون که حدود دو ماه از این بیانیه می‌گذرد، طرف ایرانی و طرف غربی بایستی تا تیرماه سال 1394 به نتیجه‌ی نهایی برسند، اکنون مذاکرات هسته‌ای در پیچ حساس و خطرناکی قرار دارد، مدت زمان باقیمانده اندک و اختلاف نظرها عمیق است، اولاً لغو یکباره‌ی تحریم‌ها توسط طرف غربی به صورت کامل پذیرفته نمی‌شود هرچند که البته در بیانیه‌ی لوزان به این امر یعنی لغو تحریم‌ها اشاره شده است اما قانونی که اخیراً در کنگره‌ی امریکا تصویب و نهایی شده است، قانون نظارت کنگره بر توافق هسته‌ای احتمالی است که می‌تواند تا چندین ماه به بهانه‌ی نظارت کنگره بر توافق هسته‌ای این لغو تحریم‌ها را به تعویق بیندازد، امری که مورد موافقت طرف ایرانی نمی‌باشد.
در فضای داخلی ایران نیز، فضای مذاکرات چندان مساعد نیست، نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح توقف مذاکرات هسته‌ای را به صورت سه‌فوریتی با 80 امضا به هیئت‌رئیسه تقدیم کردند و همچنین حضور آقای ظریف و دیگر مذاکره‌کنندگان ارشد تیم هسته‌ای ایران در جلسه‌ی غیرعلنی مجلس بسیار پرچالش و پر بحث بوده است.
این یعنی در حقیقت طرفین مذاکرات هسته‌ای علی‌رغم قصد جدی بر به نتیجه رساندن مذاکرات دوساله‌ی اخیر، از نظر قرائن اجرایی شدن توافق احتمالی هسته‌ای نیز به جهاتی که در ادامه خواهد آمد دچار بحران و مشکل هستند.
اولاً توافق هسته‌ای بایستی به گونه‌ای نگارش شود که کنگره‌ی امریکا (اعم از مجلس نمایندگان و سنا) بر آن نظارت نماید و مُفاد آن را مورد تأیید قرار دهد، این فرآیند می‌تواند نگرش تیم مذاکره‌کننده‌‌ی ایرانی درباره لغو یکباره‌ی تحریم‌ها را مورد مناقشه قرار دهد، امری که مقام رهبری نیز به آن اشاره داشتند و توافق یک‌مرحله‌ای همگام با رفع یکباره‌ی تحریم‌ها را خواستار شدند، به علاوه فرجام برجام از این نظر نیز محل تردید است، در نظام داخلی حقوق ایران معاهدات بین‌المللی بایستی به تصویب مجلس شورای اسلامی برسند، بنابراین طرفین مذاکره‌کننده که در این روزها سخت مشغول نگارش متن نهایی توافق هسته‌ای هستند، بایستی اولاً با دقت فراوان و با لحاظ مواضع مجالس دو کشور این توافق را نگارش کنند به گونه‌ای که هر دوی پارلمان‌های دو کشور این توافق را تأیید نمایند، ثانیاً در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، مطابق اصول 91 تا 99 قانون اساسی ساز و کار نظارت پیشینی بر مقررات پیش‌بینی شده است و مصوبات مجلس شورای اسلامی بدون وجود شورای نگهبان اعتباری ندارند، بنابراین توافق هسته‌ای بر خلاف برنامه‌ی جامع اقدام مشترک (برجام) و بیانیه‌ی لوزان، قطعاً و بدون تردید یک موافقت‌نامه‌ی بین‌المللی تلقی می‌گردد و بایستی به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد، پس از این تصویب، بایستی منتظر تأیید شورای نگهبان، شرح آنکه نهاد شورای نگهبان به عنوان پاسدار قانون اساسی و شرع اسلام، بایستی مصوبات مجلس شورای اسلامی را بررسی و تأیید نماید، حال بایستی دید آیا شورای نگهبان به این توافق هسته‌ای از نظر قانون اساسی اشکالی دارد یا خیر، همچنین از نظر فقهی نیز چنانچه تعهدات ایران، مبنی بر بازرسی مراکز نظامی و ... پذیرفته شود، می‌توان این توافق را بر خلاف قاعده‌ی فقهی نفی سبیل برشمرد که به موجب آن خداوند برای کافران نفوذی در مسلمانان قرار نمی‌دهد.
به نظر می‌رسد مبانی دو پارلمان ایران و امریکا، آنچنان با هم متفاوت و مختلف باشند که در صورت باقی ماندن طرفین بر مواضع خویش تأیید توافق هسته‌ای توسط این پارلمان‌ها نیز محل تردید باشد.
به علاوه شورای نگهبان نیز بایستی این توافقنامه‌ی احتمالی را تأیید کند.
با توجه به توضیحات فوق بایستی اشاره نمود که مذاکرات هسته‌ای در حال حاضر در مرحله‌ی نگارش نهایی و حساس خود قرار دارد و بایستی نکات اشاره شده در فوق مدنظر در این نگارش باشد.
امید است نتایج توافقات هسته‌ای با پیشبرد اهداف نظام اسلامی و برنامه‌ی هسته‌ای جمهوری اسلامی همخوانی داشته باشد.»
اگه موافقی منو با اسم<< طنز نوشته های ی روانی >> بللاینک بعدش خیرم کن با چه اسمی لینکت کنم